با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن علمی مدیریت ورزشی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیئت علمی دانشگاه گیلان

2 دانشجوی دکتری دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی اهمیت تن (جسم) و روان (خرد و اخلاق) در شاهنامه فردوسی در دوره­های اسطوره­ای، پهلوانی و تاریخی است. داده­ها از طریق 9 جلد اشعار شاهنامه فردوسی که از انتشارات دانش و چاپ مسکو بود، به دست آمده است. ابزار اصلی تحقیق یک برگه کدگذاری بود که مشتمل بر دو سوال است. سوال اول مربوط به تعیین دوره و سوال دوم تعیین صفت مورد بررسی بود که از دو کد "صفات مربوط به تن" و "صفات مربوط به روان" تشکیل شده است. در این تحقیق پس از مرورنه جلد شاهنامه، برای هر کدام از این دو ویژگی تعدادی کلید واژه شناسایی شد (22 صفت مربوط به تن یا جسم و 11 صفت مربوط به روان یا خرد و اخلاق. در مجموع 9992 بیت در سه دوره اسطوره­ای، پهلوانی و تاریخی یافت شد که این 33 صفت در آن­ها یافت می­شود. پس از طبقه بندی صفات، داده­ها از طریق آمار توصیفی (جداول و نمودارها ) و استنباطی (یومن وایتنی و کروسکال والیس) با کمک نرم افزار SPSS و در سطح 05/0P≤  تجزیه و تحلیل شد. یافته­ها حاکی از آن است که بین تعداد فراوانی صفات مربوط به تن و روان در سه دوره شاهنامه فردوسی و در مجموع دوره­ها تفاوت معناداری وجود دارد و صفات مربوط به تن استفاده بیشتری داشته اند. همچنین نتایج نشان می­دهد که بین تعداد فراوانی صفات مربوط به تن در سه دوره شاهنامه تفاوت وجود دارد و در دوره پهلوانی این صفت فراوانی بیشتری نسبت به دوره اسطوره­ای و تاریخی داشته است. علاوه بر این، این فراوانی بالاتر در مورد صفات مربوط به روان نیز صادق است. در نهایت،‌ نتایج این پژوهش نشان می­دهد که در ایران باستان به تن و روان به عنوان وسیله­ای حفظ سلامت، رشد و اعتدال و هماهنگی توجه بیشتری شده است و این توجه بیشتر در دوره پهلوانی بسیار مشهودتر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Importance of Body and Spirit at Shahnameh

نویسندگان [English]

  • Rahim Ramezaninejad 1
  • Bahram Bahramipoor 2
  • Bahman Asgari 2

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the importance of (physical) and mental (wisdom and morality) in terms of the Shahnameh mythical, heroic and historic. 9 volumes of data through the dissemination of knowledge and the Moscow edition of poems by Ferdowsi was obtained come. A coding sheet was the main research instrument consisted of two questions. The first questionwas to determine the periodand the second question was to determine the character; so one of these two codes includes “characters wearing "andanother one includes “mental traits ". In this study,after reading the 9 volumes of shahnameh, for each of these two features were identified a number of key terms (22 traits related to body) and (11 traits related to mental ,wisdom and ethics). In total 9992coupletswere found in three periods, include Mythical, heroic and historical, that these 33 traits are found. then classified attributes, data using descriptive statistics (tables and charts) and inferential (I Vaytny U and Kruskal-Wallis) with the help of the software SPSS And the P ≤0/05 Were analyzed. Result showed that there is a meaningful difference among numerous traits related to body and soul in three periods atShahnameh and the total period. The results show that the large numbers of characters in Shahnameh course are differences in the character of the hero. Moreover, this higher prevalence of mental traits is also true. Finally, the results of this study indicate that in ancient Persia the body and spirit as means of protecting the health, growth, and balance and coordination, increased attention has been a greater focus on the period of heroism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • body and spirit
  • ancient Persian sport
  • Shahnameh
بهرامی پور، بهرام(1384). بررسی فرهنگ تربیت بدنی و ورزش در شاهنامه. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه گیلان.
جاوید، سیروس (1385). جستجوی ریشه­های بازی­های المپیک در ایران. اولین همایش هم اندیشی بین المللی تاریخ ورزش ایران.
حیدری، علی؛ دولتشاه، ناصر (1391). جلوه­های تصوف، فتوت و مذهب تشیع در ورزش باستانی و زورخانه­ای ایران. دو فصلنامه پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی،‌ شماره 20.
خوشکام، غزال (1380).  پیشینه ورزش در متون نظم فارسی از نظر ابعاد و ویژگی­ها و جلوه­ها تا قرن 5 هجری. پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی، رشته تربیت بدنی.
رمضانی نژاد، رحیم؛ نیکویی،‌علیرضا؛ دانشمندی، حسن؛ بیداریان، آمنه؛ بهرامی پور، بهرام (1390). "بررسی وضعیت کمی و کاربرد ابزارها و رشته­های ورزشی در ایران باستان". مدیریت ورزشی،‌ شماره 11.
شاهرودی، فروغ (1383). نقش ورزش در ایران باستان. فردوس، شماره 22 و 23.
صبور اردوبادی، احمد (1365). ورزش و تندرستی. تهران: نشر دفتر تحقیقات و آموزش تربیت بدنی، چاپ اول.
کاشف، محمود (1380). "اخلاق بازی­های المپیک و مقایسه آن با ورزش در ایران باستان".  المپیک، شماره 20.
گودرزی، محمود (1383). "سیر تطور ورزش باستانی و زورخانه در ایران". حرکت، شماره­ 22.
مختاری، محمد (1368). حماسه در راز و رمز ملی. نشر قطره، چاپ اول.
مدنی، محمد سعید (1372). ورزش و ابزارهای ورزشی در شاهنامه و جایگاه فرهنگی و مردمی آن. دانشگاه آزاد اسلامی، پایان نامه رشته مردم شناسی.
مسکوب، شاهرخ (1381). تن پهلوان و روان خردمند. تهران: نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
مظلومی، رجبعلی (1366). فرهنگ ورزشی، نیرو و نشاط. تهران: نشر سازمان تربیت بدنی .